ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Αθήνα, 6 Μαρτίου 2018
ΕΛΛAΔΑ : 13.000 ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΑΓΙΔΕΥΜΕΝΟΙ ΣΤΑ ΝΗΣΙA
Να μεταφερθούν περισσότεροι αιτούντες άσυλο στην ηπειρωτική Ελλάδα, καθώς πλησιάζει η επέτειος της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας
Χιλιάδες αιτούντες-άσυλο βρίσκονται παγιδευμένοι στα νησιά του Αν. Αιγαίου σε απαράδεκτες συνθήκες χωρίς να έχουν πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες και επαρκή προστασία, είπαν 9 ανθρωπιστικές οργανώσεις και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στα πλαίσια της κοινής εκστρατείας #ΟpenΤheΙslands. Η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει λάβει άμεσα μέτρα για να σταματήσει την «πολιτική περιορισμού», η οποία παγιδεύει τους αιτούντες άσυλο σε αυτές τις συνθήκες στα νησιά και να τους μεταφέρει με ασφάλεια στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Καθώς πλησιάζει η επέτειος συμπλήρωσης 2 ετών από τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας στις 18 Μαρτίου 2018, περισσότεροι από 13.000 άντρες, γυναίκες και παιδιά παραμένουν παγιδευμένοι στα νησιά, σύμφωνα με τα στοιχεία της ελληνικής κυβέρνησης.
Η πολιτική περιορισμού τέθηκε σε ισχύ από την Ελλάδα, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και άλλων καρτών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με σκοπό να αποτρέψει τους αιτούντες-άσυλο να μετακινηθούν από τα νησιά στην ηπειρωτική χώρα. Η ελληνική κυβέρνηση υποστηρίζει επίσης πως αυτή η πολιτική είναι απαραίτητη για να μπορέσουν να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους, που απορρέουν από τη Συμφωνία ΕΕ- Τουρκίας.
Η κοινή δήλωση, στην οποία συμφώνησαν όλα τα 28 κράτη-μέλη της ΕΕ το Μάρτιο του 2016, υπαγόρευε να επιστρέφονται στην Τουρκία όσοι νέοι αιτούντες άσυλο φτάνουν στα νησιά μετά τη σύναψη της Συμφωνίας.
Η Ελλάδα και η ΕΕ θα πρέπει να διασφαλίσουν την προστασία όλων των αιτούντων-άσυλο στην Ελλάδα. Η κυβέρνηση πρέπει να επεκτείνει άμεσα την ασφαλή στέγαση και την πρόσβαση στις υπηρεσίες στην ηπειρωτική χώρα και να δημιουργήσει ένα σύστημα για να μετακινήσει τους ανθρώπους γρήγορα σε καταλύματα στην ηπειρωτική Ελλάδα που να ικανοποιούν τις ιδιαίτερες ανάγκες τους για ιατρική και ψυχολογική περίθαλψη.
H ελληνική κυβέρνηση μετέφερε περισσότερους από 7,000 αιτούντες άσυλο από τα νησιά στην ηπειρωτική χώρα ως μέτρο έκτακτης ανάγκης, όπως είχε υποσχεθεί στις αρχές του Δεκεμβρίου του 2017. Αλλά καθώς ο αριθμός των αφίξεων από το Δεκέμβριο ξεπέρασε τα 5,000 άτομα, αυξήθηκε και ο αριθμός των ακατάλληλων αυτοσχέδιων καταλυμάτων στους ήδη υπερπλήρης καταυλισμούς στα νησιά.
Στα hotspots στη Λέσβο, τη Χίο, τη Σάμο, την Λέρο και την Κω, όπου φιλοξενούνται οι περισσότεροι αιτούντες άσυλο βρίσκονται ακόμα 10.000 άνθρωποι σε εγκαταστάσεις με συνολική χωρητικότητα για 6.246 άτομα. Ο αριθμός τους ενδέχεται να αυξηθεί, καθώς όλο και περισσότεροι αιτούντες άσυλο έρχονται παραδοσιακά μέσω της θαλάσσιας οδού κατά τους θερινούς μήνες, διογκώνοντας έτσι την ανθρωπιστική κρίση στα νησιά.
Πολλοί άνθρωποι αναγκάζονται να κοιμούνται στο πάτωμα ή σε σκηνές ακατάλληλες για το κρύο και τις έντονες βροχοπτώσεις στα νησιά. Γυναίκες και παιδιά, που πιθανόν να έχουν εκτεθεί σε βία και εκμετάλλευση στις χώρες από τις οποίες διέφυγαν, αντιμετωπίζουν τώρα αυξημένους κινδύνους σεξουαλικής βίας και παρενόχλησης, εν μέσω των εντάσεων, της έλλειψης ασφάλειας και του συνωστισμού στα κέντρα υποδοχής. Βασικές υποδοχές όπως οι τουαλέτες και το μπάνιο δεν είναι προσβάσιμες για άτομα με αναπηρία.
Η περιορισμένη δυνατότητα των γιατρών και δικηγόρων στα hotspot σημαίνει πως η πλειοψηφία των ανθρώπων δεν λαμβάνουν την κατάλληλη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ή επαρκή νομική πληροφόρηση και εκπροσώπηση, την οποία δικαιούνται. Επίσης, τα περισσότερα παιδιά δεν πηγαίνουν στο σχολείο. Ο συνωστισμός, οι άσχημες συνθήκες διαβίωσης, η ελλιπής πρόσβαση σε υπηρεσίες και η αβεβαιότητα για το μέλλον έχουν επιδεινώσει τις εντάσεις μέσα στα hotspot.
Επαγγελματίες του ιατρικού κλάδου στην Ελλάδα που έχουν εξυπηρετήσει τους αιτούντες άσυλο έχουν δηλώσει πως η πολιτική περιορισμού και τα αποτελέσματά της έχουν εντείνει το ψυχολογικό άγχος των αιτούντων άσυλο.
Στην εκστρατεία #OpentheIslands, η οποία ξεκίνησε την 1η Δεκεμβρίου, οι οργανώσεις καλούσαν τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα να σταματήσει την πολιτική περιορισμού. Οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να μεταφέρουν άμεσα τους ανθρώπους σε καλύτερες συνθήκες στην ηπειρωτική Ελλάδα και να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα έτσι ώστε να μην μείνει ούτε ένας αιτών άσυλο σε απαράδεκτες συνθήκες. Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να πάρουν μια ξεκάθαρη θέση στο ζήτημα της πολιτικής περιορισμού, η οποία κρατά τους αιτούντες άσυλο παγιδευμένους στα νησιά, σύμφωνα με τη συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας, με σκοπό την επιστροφή τους στην Τουρκία.
«Οι άνθρωποι που αναζητούν προστασία από τον πόλεμο ή την κακοποίηση, δεν θα πρέπει να νιώθουν ανασφαλείς όταν φτάνουν στα ελληνικά νησιά», είπε η Eva Cossé, ερευνήτρια του Human Rights Watch. « Οι ελληνικές και οι ευρωπαϊκές αρχές πρέπει να αποκαταστήσουν την αξιοπρέπεια και την ανθρωπιά των ανθρώπων που αναζητούν προστασία, ξεκινώντας από την κατάργηση της πολιτικής περιορισμού, η οποία έχει προκαλέσει φοβερό πόνο».
Οργανώσεις που υπογράφουν αυτήν την Κοινή Δήλωση:
Amnesty International
Caritas Hellas
Greek Council for Refugees
Greek Forum of Refugees
Human Rights Watch
Oxfam
PRAKSIS
Refugee Rights Europe
Spanish Commission for Refugees (CEAR)