17 Oργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και προστασίας που δραστηριοποιούνται για πρόσφυγες και μετανάστες στην Ελλάδα, μεταξύ αυτών η PRAKSIS, απευθύνουν σήμερα ανοικτή επιστολή στον κύριο Νότη Μηταράκη ο οποίος την προηγούμενη εβδομάδα διορίστηκε επικεφαλής του νεοσυσταθέντος Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. Με την επιστολή αυτή, οι υπογράφουσες οργανώσεις συγχαίρουν τον κύριο Μηταράκη για την ανάληψη των νέων καθηκόντων του και εκφράζουν την ικανοποίησή τους για την πρόθεση της κυβέρνησης να διεκδικήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση την εδραίωση ενός μηχανισμού ίσης κατανομής των ευθυνών στην υποδοχή ανθρώπων που μεταναστεύουν.
Οι οργανώσεις στην επιστολή τους εκφράζουν έντονη ανησυχία για το γεγονός ότι, τους τελευταίους μήνες, χιλιάδες αιτούντες άσυλο, μετανάστες και τα παιδιά τους παραμένουν χωρίς πρόσβαση στο δημόσιο σύστημα υγείας, με μεγάλο κίνδυνο για τη ζωή τους και για τη δημόσια υγεία. Η ανάκληση της δυνατότητας απόδοσης ΑΜΚΑ στους νεοεισερχόμενους και άρα ο de facto αποκλεισμός τους από το αναφαίρετο δικαίωμα πρόσβασης στην ιατροφαρμακευτικιή περίθαλψη, σε συνδυασμό με τον υπερσυνωστισμό στα νησιά –ως απόρροια του γεωγραφικού περιορισμού– και την παρατεταμένη παραμονή σε ακατάλληλες συνθήκες ζωής στις δομές φιλοξενίας στην ενδοχώρα, έχουν οδηγήσει σε μια άνευ προηγουμένου, απαράδεκτη κατάσταση που ντροπιάζει τη χώρα μας και παραβιάζει θεμελιώδεις ανθρώπινες αξίες και κάθε έννοια εθνικού ή διεθνούς δικαίου, υποστηρίζουν οι οργανώσεις.
Με την ευκαιρία της επιστολής αυτής, η διευθύντρια της Terre des Hommes Hellas, Jezerca Tigani, λέει ότι η κατάσταση στην Ελλάδα όπως την βιώνει η oργάνωση μέσα από το έργο της σε εννέα ανοικτές δομές φιλοξενίας προσφύγων όπου παρέχει υπηρεσίες παιδικής προστασίας, είναι εξαιρετικά ανησυχητική για τους αιτούντες άσυλο. Κυρίως για τα παιδιά που είναι και τα πλέον ευάλωτα θύματα αυτής της κατάστασης, ζώντας με ανεπαρκή προστασία, χωρίς πρόσβαση στα βασικά τους δικαιώματα, όπως η επαρκής στέγαση, η περίθαλψη και η εκπαίδευση.
Ανάμεσα στα σημεία που τονίζουν οι οργανώσεις στην επιστολή τους είναι και το γεγονός ότι η κυβέρνηση, κατά την εξαγγελία των προτεραιοτήτων της, συνεχίζει να παραλείπει να συμπεριλάβει σ’ αυτές την προστασία των ανθρώπων, το σεβασμό στα δικαιώματά τους και την προώθηση της διαδικασίας ένταξής τους. “Η απουσία επαρκών και ανθρώπινων συνθηκών διαβίωσης για τους αιτούντες άσυλο, τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, η δυσκολία πρόσβασης τους σε μια δίκαιη διαδικασία ασύλου αλλά και η συνεχιζόμενη έλλειψη ενός μακροπρόθεσμου σχεδιασμού για την ουσιαστική υποδοχή και ένταξή τους στη χώρα, έχουν οδηγήσει σε κατακερματισμένες και ad hoc προσεγγίσεις, οι οποίες θα πρέπει να δώσουν τη θέση τους σε συνεκτικές και ολοκληρωμένες λύσεις, με γνώμονα τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ανθρώπινη υπόσταση και αξιοπρέπεια. Ελπίζουμε πως το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου θα μπορέσει να το καταφέρει» γράφουν σχετικά.
Οι οργανώσεις που υπογράφουν την επιστολή, βρίσκονται από τις απαρχές της αποκαλούμενης «προσφυγικής κρίσης» στο πλευρό της ελληνικής Πολιτείας και των προσφύγων και γνωρίζουν ότι η βελτίωση του συστήματος υποδοχής, ένταξης και ασύλου στη χώρα μας είναι εφικτή. Η Ελλάδα μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες των ανθρώπων που φτάνουν στη χώρα μας ζητώντας προστασία, σεβόμενη τις νομικές της υποχρεώσεις, αλλά και να δώσει τέλος στο φαύλο κύκλο στον οποίο έχει περιέλθει, με μία μακροπρόθεσμη στρατηγική που θα λαμβάνει υπόψη της τα πλεονεκτήματα της ένταξης των προσφύγων αλλά και τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών υποδοχής. Στη βάση όλων των παραπάνω, οι φορείς ζητούν από τον Υπουργό:
- Να αποκαταστήσει άμεσα την πρόσβαση στην πρωτοβάθμια ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για όλους όσοι έχουν καταφτάσει στη χώρα από τον περασμένο Ιούλιο και συνεχίζουν να καταφτάνουν, είτε επαναφέροντας τη δυνατότητα απόδοσης ΑΜΚΑ είτε με την άμεση ενεργοποίηση του Προσωρινού Αριθμού Ασφάλισης και Υγειονομικής Περίθαλψης Αλλοδαπού ή αντίστοιχου άλλου μέσου.
- Να επανεξετάσει το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο (Ν. 4636/2019) της διαδικασίας ασύλου, μεταξύ άλλων τροποποιώντας τις ρυθμίσεις που αναφέρονται στην υπαγωγή ευάλωτων ομάδων στις ταχύρυθμες διαδικασίες των συνόρων και τη διευρυμένη δυνατότητα υποβολής αυτών σε κράτηση, τις λίστες «ασφαλών τρίτων χωρών», οι οποίες επ’ ουδενί αίρουν την υποχρέωση της Πολιτείας να εξετάζει σε εξατομικευμένη βάση το κάθε αίτημα ασύλου, ανεξαρτήτως της χώρας καταγωγής ή προηγούμενης διαμονής των αιτούντων άσυλο. Ιδιαίτερο βάρος θα πρέπει να δοθεί στον ουσιαστικό και έμπρακτο σεβασμό του δικαιώματος όλων των αιτούντων άσυλο στη δίκαιη εξέταση των αιτημάτων ασύλου τους και ιδίως στο δικαίωμα πρόσβασής τους σε αποτελεσματική προσφυγή κατά το πνεύμα και το γράμμα του εθνικού, ενωσιακού και Διεθνούς Δικαίου και της συναφούς νομολογίας.
- Να εξασφαλίσει επαρκείς υποδομές για τη στέγαση σε κατάλληλες συνθήκες μέσα από μια ορθολογική χρήση των υφισταμένων ευρωπαϊκών κονδυλίων.
- Να φροντίσει άμεσα για την προστασία των ασυνοδεύτων ανηλίκων, στο μέτρο της δικαιοδοσίας του, σε συνεργασία με τα αρμόδια υπουργεία.
- Να προχωρήσει στην άμεση και αποτελεσματική αποσυμφόρηση των νησιών, με τη μεταφορά των ανθρώπων σε αξιοπρεπείς συνθήκες στέγασης, ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε πληθυσμιακής ομάδας.
- Να προχωρήσει στην άρση των εμποδίων για την ένταξη στην εργασία και την εκπαίδευση, ώστε να μπορέσουν γρήγορα οι πρόσφυγες να συμπεριληφθούν και να προσφέρουν στις τοπικές κοινωνίες.
Κλείνοντας την επιστολή τους, οι οργανώσεις εκφράζουν την προθυμία μας να συνεργαστούν με τις Αρχές για την εδραίωση ενός δίκαιου και ανθρώπινου συστήματος υποδοχής, προστασίας και ένταξης. Επίσης, εκφράζουν την ελπίδα η θητεία του κυρίου Μηταράκη να αποτελέσει τη βάση μιας αλλαγής στάσης, αντιστρέφοντας το κλίμα διακρίσεων και ξενοφοβίας που έχει αναπτυχθεί, βοηθώντας να γίνει ευρύτερα αντιληπτό το όφελος που θα αποτελέσει για τη χώρα, τη δημόσια υγεία και την οικονομία η εξασφάλιση πρόσβασης των προσφύγων στην περίθαλψη, την εκπαίδευση και την εργασία.
Οι υπογράφουσες οργανώσεις είναι οι:
ActionAid, Αρσις, Γιατροί του Κόσμου, Danish Refugee Council, Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Διοτίμα, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, Έλιξ, Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, International Rescue Committee, HIAS Ελλάδος, HumanRights360, Melissa Network, PRAKSIS, Refugee Support Aegean, SolidarityNow, Terre des hommes Hellas